fasulye ezmesi ne demek?

Fasulye Ezmesi

Fasulye ezmesi, çeşitli fasulye türlerinden yapılan, Asya mutfağında yaygın olarak kullanılan bir malzemedir. Farklı bölgesel varyasyonları ve kullanım alanları mevcuttur. Genellikle tatlı veya tuzlu olarak hazırlanabilir ve çorbalardan tatlılara kadar geniş bir yelpazede tarifte kullanılır.

Çeşitleri

Fasulye ezmeleri, kullanılan fasulye türüne, işleme yöntemine ve eklenen malzemelere göre farklı çeşitlere ayrılır:

• Kırmızı Fasulye Ezmesi (餡, Àn): En yaygın türlerden biridir ve özellikle Çin, Kore ve Japon mutfaklarında kullanılır. Genellikle Azuki fasulyesi kullanılarak yapılır ve tatlıdır. Genellikle Ay pastası (mooncake), Baozi (buharda pişirilmiş dolgulu çörek), Dango (Japon tatlısı) ve çeşitli tatlı hamur işlerinde kullanılır.

• Beyaz Fasulye Ezmesi (白餡, Shiroan): Daha açık renkli ve daha hafif bir tada sahiptir. Genellikle Lima fasulyesi veya Navy fasulyesi gibi beyaz fasulyelerden yapılır. Tatlıdır ve Japon mutfağında sıklıkla kullanılır.

• Siyah Fasulye Ezmesi (黑豆沙, Hēidòushā): Siyah Soya fasulyesi kullanılarak yapılır. Genellikle daha yoğun bir tada sahiptir ve bazen tatlı bazen de tuzlu tariflerde kullanılır.

• Tuzlu Fasulye Ezmesi (豆瓣酱, Dòubànjiàng): Özellikle Çin mutfağında kullanılan, fermente edilmiş bir fasulye ezmesidir. Acı, tuzlu ve umami tatları içerir. Sichuan mutfağı'nda önemli bir bileşendir ve Mapo tofu gibi yemeklerde kullanılır. Farklı türleri arasında Pikant Doubanjiang da bulunur.

Yapılışı

Fasulye ezmesinin yapılışı genellikle şu adımları içerir:

1. Fasulyelerin Hazırlanması: Fasulyeler yıkanır ve birkaç saat veya bir gece boyunca suda bekletilir. Bu, fasulyelerin yumuşamasını ve pişirme süresini kısaltır.
2. Pişirme: Bekletilmiş fasulyeler yumuşayana kadar kaynatılır veya buharda pişirilir.
3. Ezme: Pişmiş fasulyeler pürüzsüz bir kıvama gelene kadar ezilir veya blenderdan geçirilir. Bazı tariflerde fasulyelerin kabukları ayıklanır.
4. Tatlandırma/Baharatlandırma: Ezilmiş fasulyelere şeker, tuz, yağ ve diğer baharatlar eklenir. Bu aşamada, istenen tada ulaşmak için farklı malzemeler kullanılabilir.
5. Kavurma (isteğe bağlı): Bazı tariflerde, fasulye ezmesi daha yoğun bir tat elde etmek için kısık ateşte kavrulur.

Kullanım Alanları

Fasulye ezmesi, Asya mutfağında çok çeşitli şekillerde kullanılır:

• Tatlılar: Kırmızı fasulye ezmesi özellikle tatlılarda popülerdir. Ay pastası, Dango, Dorayaki (Japon pankeki) ve diğer tatlı hamur işlerinin dolgusu olarak kullanılır.
• Çorbalar: Bazı çorbalara kıvam ve lezzet vermek için fasulye ezmesi eklenebilir.
• Ana Yemekler: Tuzlu fasulye ezmeleri, özellikle Çin mutfağında ana yemeklerde sos olarak kullanılır. Mapo tofu gibi yemeklerde ana lezzet vericidir.
• Baozi ve Mantılar: Baozi (buharda pişirilmiş dolgulu çörek) ve mantı gibi hamur işlerinin iç harcında kullanılır.
• Ekmek ve Pastalar: Bazı ekmek ve pastalara tat ve nem katmak için fasulye ezmesi eklenebilir.

Besin Değeri

Fasulye ezmesi, kullanılan fasulye türüne ve eklenen malzemelere bağlı olarak değişen bir besin değerine sahiptir. Genel olarak, lif, protein, karbonhidrat ve bazı vitaminler ve mineraller içerir. Şeker eklenmiş tatlı fasulye ezmeleri, yüksek miktarda şeker içerebilir. Tuzlu fasulye ezmeleri ise sodyum açısından zengin olabilir.

Sağlıkla İlgili Notlar

Fasulye alerjisi olan kişilerin fasulye ezmesi tüketirken dikkatli olmaları gerekir. Ayrıca, bazı fasulye ezmeleri yüksek miktarda şeker veya tuz içerebilir, bu nedenle tüketim miktarına dikkat etmek önemlidir. Ev yapımı fasulye ezmesi, içerdiği malzemeleri kontrol etme ve sağlıklı bir seçenek oluşturma imkanı sunar.